Bankaların Yeşil Dönüşümü: Yeni Tebliğ ile Yeşil Varlık Oranı Belirleniyor

Bugün Resmi Gazete'de yayımlanan yeni tebliğ, Türkiye'deki bankaların sürdürülebilirlik yolculuklarında önemli bir adım teşkil ediyor. Tebliğ, bankaların yeşil varlık oranı (YVO) ve diğer sürdürülebilirlik performans göstergelerinin hesaplanması ve raporlanmasıyla ilgili usul ve esasları detaylı bir şekilde düzenliyor. Bu düzenleme, ülkemizde yeşil finansmanın gelişimini hızlandırarak çevresel sürdürülebilirliğe daha büyük bir ivme kazandırması hedefleniyor.

Tebliğe göre, bankaların yeşil varlık oranı, bilançolarındaki "yeşil" kabul edilen varlıkların toplam varlıklara oranı olarak hesaplanacak. "Yeşil varlık" tanımı ise oldukça kapsamlı ve titiz bir değerlendirme sürecini gerektiriyor. İklim değişikliğiyle mücadele, döngüsel ekonomiye geçiş, biyoçeşitliliğin korunması ve kirliliğin önlenmesi gibi kritik çevresel hedeflere doğrudan katkı sağlayan varlıklar bu kapsama giriyor. Ancak, sadece çevresel fayda sağlamak yeterli değil; yeşil varlıkların, çevreye zarar vermeme ve asgari sosyal güvenlik standartlarına da uyumlu olması gerekiyor.

Bankaların, yeşil varlıklarını belgelemeleri için sağlam kanıtlar sunmaları zorunlu hale getirildi. Bağımsız doğrulayıcı kuruluşlarca onaylanmış raporlar, sertifikalar veya harcama belgeleri gibi teknik tarama kriterlerini destekleyen belgeler, YVO hesaplamalarının doğruluğunu ve şeffaflığını güvence altına alıyor. Ayrıca, bu varlıkların vadesi boyunca çevresel ve sosyal standartlara uygunluğunun sürekli olarak izlenmesi gerekiyor. Bu da bankaların uzun vadeli sürdürülebilirlik taahhütlerini göstermeleri açısından büyük önem taşıyor.

İlginç bir nokta ise, kullanım yeri tam olarak tespit edilemeyen bazı işletme sermayesi kredilerinin, belirli şartlar altında yeşil varlık olarak değerlendirilebilmesi. Bu durum, özellikle KOBİ'lere yönelik sürdürülebilirlik finansmanını artırmak adına önemli bir adım olarak değerlendirilebilir.

Tebliğin uygulamaya konulmasıyla birlikte, bankalar 30 Haziran 2025 tarihinden itibaren yeşil varlık oranı raporlarını Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'na (BDDK) sunacaklar. BDDK, banka türü ve büyüklüğüne göre farklı raporlama yükümlülükleri belirleyebilecek ve yeşil varlık oranı için alt sınırlar ile hedefler koyabilecek. Bu durum, bankaları daha iddialı sürdürülebilirlik hedefleri belirlemeye ve yeşil finansmana daha fazla kaynak ayırmaya teşvik edecektir.

Yeni tebliğ, Türkiye'nin yeşil ekonomiye geçişindeki önemli bir kilometre taşı olarak kabul ediliyor. Bankaların sürdürülebilirlik performanslarının şeffaf bir şekilde izlenmesi ve raporlanması, hem finansal piyasaların güvenilirliğini artıracak hem de çevresel sürdürülebilirliğin hızlanmasına katkıda bulunacaktır.