Halk Yatırım: ABD vadelilerinde sabah satıcılı seyir hakim

Halk Yatırım’ın raporunda ABD piyasalarının, hafta başında başlayan tarife indirimi rallisini sınırlı da olsa sürdürdüğü aktarıldı. Raporda şunlar kaydedildi:

“Yatırımcıların temkinli tutumu sürerken, piyasalarda pozitif hava korunmaya devam etti. Dün ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu turu kapsamında Katar’a gerçekleştirdiği ziyarette, iki ülke arasında büyük ölçekli ekonomik iş birliklerine imza atıldı. Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamada, Trump’ın Katar’da en az 1,2 trilyon dolar değerinde ekonomik ortaklık taahhüdü aldığı ve bu kapsamda çeşitli sektörlerde kapsamlı anlaşmalar imzalandığı belirtildi.

“Anlaşmaların toplam büyüklüğünün 243,5 milyar doları aştığı aktarılırken, öne çıkan kalemler arasında Qatar Airways’in Boeing ve GE Aerospace’tan 96 milyar dolarlık uçak ve motor siparişi yer aldı. Fed cephesinde ise Başkan Yardımcısı Philip Jefferson’ın açıklamaları takip edildi. Jefferson, ABD ile Çin arasındaki gümrük tarifelerinin ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceğini ve enflasyonu artırabileceğini belirtti.

“Tarife etkilerinin geçiciliğine dair belirsizlik bulunduğunu ifade eden Jefferson, Fed’in gerektiğinde para politikası araçlarını devreye sokabileceğini, ancak mevcut koşullarda faiz indirimi konusunda temkinli olmayı sürdürdüklerini vurguladı. Makro veri gündeminde dün MBA mortgage başvuruları açıklandı.

“Başvurular 9 Mayıs haftasında yüzde 1,1 artış kaydetti. Bir önceki veri yüzde 11,0 oranında artış kaydetmişti. Tahvil faizleri cephesinde ABD 2 yıllık tahvil faizi yüzde 4,05 seviyesine hafif gerilerken, 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,54 seviyesine yükseldi. VIX endeksi ise 18,22’den 18,62 seviyesine yükseldi.

“Son durumda Haziran ayı FOMC toplantısında faiz oranlarının sabit tutulma ihtimalinin yüzde 91,7 oranında fiyatlandığını takip ediyoruz. Ayrıca piyasalarda 25 baz puan ile ilk faiz indiriminin Eylül ayından Ekim ayına ötelendiğini gözlemliyoruz. Bu gelişmelerle birlikte, S&P 500 endeksi günü yüzde 0,10 artışla 5.892,58 seviyesinden, Nasdaq endeksi de yüzde 0,72 yükselişle 19.146,81 seviyesinden kapandı. Dow Jones endeksi ise yüzde 0,21 düşüşle 42.051,06 seviyesinden günü tamamladı.

“Bugün ne bekliyoruz? Asya-Pasifik piyasaları, bu hafta yaşanan tarife indirimi kaynaklı rallinin ardından, yatırımcıların karlarını realize etmesiyle satıcılı bir seyir izliyor. IDX Composite dışında tüm endekslerin satıcılı seyir izlediğini takip ediyoruz. Öte yandan, ABD ve Çin’in tarife oranlarını geçici olarak düşürmesinin ardından, Çin nadir toprak elementleri ile askeri amaçlı diğer mal ve teknolojilerin ihracatına yönelik kısıtlamaları askıya aldı. Bu gelişme, küresel tedarik zincirine ilişkin endişelerin bir miktar hafiflemesine yol açtı.

Çin özelinde ayrıca, Çin Merkez Bankası, zorunlu karşılık oranlarını düşürerek piyasaya 138 milyar dolar likidite sağladı. Makro veri gündeminde bu sabah Japonya’da Nisan ayı makine araç siparişleri verisi açıklanacak.

“Veriye ilişkin piyasa beklentisi bulunmuyor. Hatırlanacağı üzere, veri Mart ayında yüzde 11,4 oranında artış kaydetmişti. ABD vadelilerinde de sabah satıcılı seyir hakim.

“Bugün ABD’de Nisan ayı perakende satışlar, Nisan ÜFE, haftalık işsizlik maaşı başvuruları ile devam eden başvurular, Nisan ayı sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranı ile Fed Başkanı Powell’ın konuşması takip edilecek. Perakende satışların aylık yüzde 0,1 artış kaydetmesi beklenirken, çekirdek veriye ilişkin beklenti yüzde 0,3 seviyesinde bulunuyor. ÜFE tarafında ise veriye ilişkin piyasa beklentisi aylık bazda yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 2,5 seviyesinde bulunuyor. Haftalık işsizlik başvurularının 230.000 seviyesinde gerçekleşmesi beklenirken, devam eden başvurular 1,89 milyon seviyesinde bulunuyor. Sanayi üretimi ve kapasite kullanım oranına ilişkin beklenti ise sırasıyla yüzde 0,1 ve yüzde 77,8 seviyesinde bulunuyor.

“Gelecek gündemde neler var? ABD’de yarın Nisan ayı konut başlangıçları ile inşaat izinleri verisi ve Michigan Üniversitesi verileri açıklanacak. Konut başlangıçlarında beklenti 1,36 milyon seviyesinde, inşaat izinlerinde ise 1,45 milyon seviyesinde bulunuyor. Cuma günü ayrıca Mayıs ayı Michigan Üniversitesi tüketici hissiyatı, mevcut koşullar, beklentiler, 1 ve 5 yıllık enflayon beklenti verileri açıklanacak. Verilere ilişkin piyasa beklentisi aynı sırayla 53,4, 59,6, 48,2, yüzde 6,5 ve yüzde 4.3 seviyesinde bulunuyor.”

Hibya Haber Ajansı

Follow Us

Türkiye'de Mart 2025'te inşaat maliyetlerinde önemli bir artış gözlemlendi.  TÜİK verilerine göre, genel inşaat maliyet endeksi aylık %1,53, yıllık ise %23,23 yükseldi.  Bu artışta en dikkat çekici unsur, işçilik maliyetlerindeki hızlı artış oldu.  İşçilik endeksi aylık %0,80, yıllık ise %31,72 oranında yükseldi.  Malzeme endeksi de aylık %1,95 ve yıllık %18,80 artış gösterdi.

Bina inşaatı için de benzer bir durum söz konusu.  Bina inşaatı maliyet endeksi aylık %1,45, yıllık %23,60 artış kaydetti.  Burada da işçilik maliyetleri yıllık %30,77 ile belirgin bir artış gösterirken, malzeme endeksi yıllık %19,68 arttı.

Bina dışı yapılar için ise aylık %1,79 ve yıllık %22,05'lik bir artış yaşandı.  İşçilik maliyetleri bu kategoride de en yüksek artışı göstererek yıllık %35,22 oranında yükseldi. Malzeme endeksi ise yıllık %16,14 arttı.

Özetle, Mart 2025'te inşaat sektöründe maliyetler önemli ölçüde yükseldi ve bu artışta işçilik maliyetlerinin payı oldukça büyük oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2025 yılı Mart ayında ticaret sektöründe satışlar önemli ölçüde arttı.  Perakende Satış Hacim Endeksi'ne göre, geçen yılın aynı ayına kıyasla toplam ticaret satış hacmi %10,8 yükseldi.  Bu artışta motorlu kara taşıtları ve motosikletlerin toptan-perakende ticareti ve onarımı (%12,8), toptan ticaret (%11,1) ve perakende ticaret (%9,2) sektörlerinin önemli katkısı oldu.  Ancak aylık bazda bakıldığında perakende ticaret satış hacminde %1,4'lük bir düşüş gözlemlendi.  Toptan ticaret aylık bazda %8,1 büyürken, motorlu taşıtlar sektörü %3,6 büyüdü.  TÜİK, hanehalkı tüketim talebini daha iyi anlamak amacıyla artık
Nisan ayında ikinci el araç fiyatlarında yaşanan artış, enflasyon ve döviz kurundaki yükselişin etkisiyle açıklanıyor.  TÜİK verilerine göre, bir yıllık dönemde enflasyon %37,86 artarken, ikinci el araç fiyatları %9,26 oranında yükseldi.  Aynı dönemde dolar kuru ise TL karşısında %18,8 değer kazandı.  Nisan ayı itibariyle ikinci el araç fiyatları, bir önceki aya göre %1,7 artış gösterdi ve Mart ayındaki yükseliş trendinin devam ettiği gözlemlendi.  VavaCars Ticari Grup Başkanı Serdıl Gözelekli, yaz aylarında piyasanın daha da hareketlenmesini ve yılın geri kalanında talebin artmasını beklediklerini belirtti.
BDDK, bankaların faiz oranı riskini yönetmelerine ilişkin yeni bir düzenleme getirdi.  Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik, faiz oranı risk standart rasyosunun hem konsolide hem de konsolide olmayan bazda %15'i geçmemesini öngörüyor. Bu rasyo, bankaların faiz oranlarındaki ani değişikliklere karşı ne kadar dayanıklı olduğunu ölçüyor.  Rasyonun %15'in üzerinde olması, bankanın risk yönetiminin yetersiz olduğu anlamına gelebilir ve BDDK'nın müdahalesini gerektirebilir.  Yeni düzenleme, faize duyarlı tüm nakit akışlarını hesaba katmayı zorunlu kılıyor ve bankacılık hesaplarındaki pozisyonlardan katılma hesabı kaynaklı olanların da belirli oranlarda değerlendirilmesini içeriyor. Yönetmelik 1 Ekim 2025'te yürürlüğe girecek, konsolide uygulamalar ise 1 Nisan 2026'da başlayacak.  Bu yeni düzenlemeyle birlikte, daha önce yürürlükte olan
Türkiye'de elektrik üretimi ve depolama alanında önemli düzenlemeler getirildi.  Yeni bir yönetmelikle,
Bilecik Valisi Şefik Aygöl, Bozüyük'te faaliyet gösteren Park Cam'in yeni fırın ateşleme törenine katılarak,  şirketin üretim kapasitesini artırmasını ve bölge ekonomisine olan katkısını takdir etti.  Park Cam'in yıllık 2 milyar adet cam ambalaj üretimiyle Türkiye cam piyasasına önemli bir katkı sağladığı ve yeni fırınla üretim kapasitesini %50 artırmayı hedeflediği belirtildi. Vali Aygöl, Bilecik'in üretim gücünün artarak devam edeceğini vurguladı.
**Dış Ticaret Endekslerinde Artış:**

Türkiye'nin dış ticaretinde hem ihracat hem de ithalat artışı gözlemlendi.  Yayınlanan verilere göre;

* **İhracat:**  İhracat birim değer endeksi %1,5 artış gösterdi. Sektörel bazda gıda, içecek ve tütün (%9,3), ham maddeler (%2,2) ve imalat sanayi (%1,6) artış kaydetti. Ancak yakıtlar %15,4 düşüş yaşadı. İhracat miktar endeksi ise %1,5 artış gösterirken, gıda ve ham maddelerde düşüş, imalat sanayinde ise %2,0 artış görüldü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ihracat miktar endeksi %4,4 artarak 160,6'ya, takvim etkilerinden arındırılmış seride ise %5,7 artış gösterdi.

* **İthalat:** İthalat birim değer endeksi %1,3 yükselirken, gıda, içecek ve tütün (%16,2) ve yakıtlar (%1,2) artış gösterdi. Ham maddelerde %4,3 artış, imalat sanayinde ise %1,4 azalış yaşandı. İthalat miktar endeksi %0,8 artarken, gıda ve yakıtlarda artış, ham maddelerde ise %7,3 düşüş oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ithalat miktar endeksi %2,8 artarak 131,6'ya, takvim etkilerinden arındırılmış seride ise %4,0 artış gösterdi.

* **Dış Ticaret Haddi:** 2024 Mart ayına göre 0,4 puan artarak 87,7 oldu.


Veriler, genel olarak dış ticarette bir canlılık olduğunu gösteriyor ancak sektörler bazında farklı performanslar dikkat çekiyor.  Ayrıntılı analiz için verilerin görsel sunumuna (makalede yer alan grafik) ve TÜİK verilerine başvurulması önerilir.

**Dış Ticaret Endekslerinde Artış:** Türkiye'nin dış ticaretinde hem ihracat hem de ithalat artışı gözlemlendi. Yayınlanan verilere göre; * **İhracat:** İhracat birim değer endeksi %1,5 artış gösterdi. Sektörel bazda gıda, içecek ve tütün (%9,3), ham maddeler (%2,2) ve imalat sanayi (%1,6) artış kaydetti. Ancak yakıtlar %15,4 düşüş yaşadı. İhracat miktar endeksi ise %1,5 artış gösterirken, gıda ve ham maddelerde düşüş, imalat sanayinde ise %2,0 artış görüldü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ihracat miktar endeksi %4,4 artarak 160,6'ya, takvim etkilerinden arındırılmış seride ise %5,7 artış gösterdi. * **İthalat:** İthalat birim değer endeksi %1,3 yükselirken, gıda, içecek ve tütün (%16,2) ve yakıtlar (%1,2) artış gösterdi. Ham maddelerde %4,3 artış, imalat sanayinde ise %1,4 azalış yaşandı. İthalat miktar endeksi %0,8 artarken, gıda ve yakıtlarda artış, ham maddelerde ise %7,3 düşüş oldu. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre ithalat miktar endeksi %2,8 artarak 131,6'ya, takvim etkilerinden arındırılmış seride ise %4,0 artış gösterdi. * **Dış Ticaret Haddi:** 2024 Mart ayına göre 0,4 puan artarak 87,7 oldu. Veriler, genel olarak dış ticarette bir canlılık olduğunu gösteriyor ancak sektörler bazında farklı performanslar dikkat çekiyor. Ayrıntılı analiz için verilerin görsel sunumuna (makalede yer alan grafik) ve TÜİK verilerine başvurulması önerilir.

Türkiye'nin dış ticaret verileri Mart 2025 ayı için açıklandı. ...

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in açıklamasına göre, Türkiye'nin cari açığı yıl sonu tahminlerinin altında kalacak.  Mart ayı verilerine göre yıllık cari açık 12.6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve ilk çeyrekte milli gelire oranının %1'in altında kalması bekleniyor.  Altın ithalatının yüksek seyretmesine rağmen (altın hariç cari işlemler dengesi 1.6 milyar dolar fazla), ihracatın dirençli yapısı, düşen enerji fiyatları ve turizm gelirlerinin olumlu etkisiyle cari açığın yıl sonunda Orta Vadeli Program (OVP) tahminlerinin oldukça altında kalması öngörülüyor.  Bu durum, azalan dış finansman ihtiyacı ve rezerv birikimiyle makro finansal istikrarı güçlendirerek ekonominin dayanıklılığını artıracağı düşünülüyor.