Türkiye Tütün İhracatı: Mevcut Durum ve Gelecek Projeksiyonları

Türkiye'nin köklü sektörlerinden tütün ihracatı, küresel sigara tüketiminin durgunlaşmasıyla birlikte yeni bir döneme girdi. Ege Tütün İhracatçıları Birliği Başkanı Ömer Celal Umur, 2024 yılı olağan mali genel kurul toplantısının ardından yaptığı açıklamada, sektörün mevcut durumunu ve gelecek projeksiyonlarını değerlendirdi.

Mevcut Durum: Durgunluk ve Kalite Odaklı Yaklaşım

Umur, sigaranın sağlığa zararlı etkilerinin bilincinin artması ve sigarayı bırakma eğiliminin yükselişiyle birlikte, tütün ihracatında önemli bir artış beklemenin gerçekçi olmadığını vurguladı. 2024 yılında 978 milyon dolarlık bir ihracat rakamına ulaşıldığını belirten Umur, sektörün önceliğinin mevcut ihracat seviyesini korumak olduğunu ifade etti. Gelişmiş ülkelerde sigara tüketiminin azalmasının küresel bir trend olduğunu hatırlatan Umur, Türk tütününün yüksek kalitesiyle öne çıktığını ancak fiyatının da yüksek olduğunu belirtti.

Büyük Yapraklı Tütün Üretimindeki Artış ve Gelecek Beklentileri

Türkiye'deki büyük yapraklı Virginya ve Burley tütün üretiminde kaydedilen artış, sektör için umut vadediyor. Umur, 73 milyon kilo olan toplam tütün üretiminin 30 milyon kilosunun büyük yapraklı tütünlerden oluştuğunu açıkladı. Şu an için iç piyasada kullanılan bu tütünlerin, üretimin artmasıyla birlikte kalitesinin de yükseleceğini ve ilerleyen yıllarda ihracata katkıda bulunacağını öngörüyor.

2025 yılı için tütün üretiminde artış öngören Umur, iç piyasa düzenlemelerine de dikkat çekti. 2025'ten itibaren Türkiye'de üretilen sigaraların en az 0'unun Türkiye'de üretilen tütünden yapılması zorunluluğunun, yerli tütün üretimini önemli ölçüde artıracağını belirtti. Bu düzenlemeyle birlikte, Türkiye'nin iç piyasa ihtiyacını karşılamak için 80-90 milyon kiloya varan tütüne ihtiyaç duyacağını ve bunun da 80 milyon kiloya kadar bir üretim artışını mümkün kılacağını ifade etti.

ABD'nin Gümrük Vergileri ve Sektöre Olası Etkisi

ABD'nin uygulamaya koymayı planladığı ek gümrük vergilerinin Türk tütün sektörünü nasıl etkileyebileceği sorusuna yanıt veren Umur, bu vergilerin uygulanıp uygulanmayacağının ve uygulama tarihinin henüz net olmadığını belirtti. Türkiye'ye 'luk bir gümrük vergisi uygulanmasının ihracatı olumsuz etkilemeyeceğini, çünkü diğer ülkelerden yapılan tütün ithalatına da benzer oranlarda artış geleceğini savundu. Hatta bu durumun Türkiye için pozitif bir etkiye sahip olabileceğini dahi düşündüğünü ekledi. Ancak Umur, ABD Başkanı'nın bu tür gümrük vergilerini daha çok pazarlık aracı olarak kullandığını ve bu nedenle vergilerin uygulanma olasılığının düşük olduğunu düşünüyor.

Sonuç olarak, Türkiye tütün sektörü, küresel piyasa koşullarına rağmen iç piyasa düzenlemeleri ve artan yerli üretim sayesinde geleceğe yönelik umutlu bir bakış açısına sahip görünüyor. Ancak, ABD'nin olası gümrük vergileri ve küresel sigara tüketim eğilimleri, sektörün önündeki belirsizlikler arasında yer alıyor.