YKS Öncesi Kahve ve Enerji İçecekleri Uyarısı: Kafein Tüketiminde Bilinçli Olun!

Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) öncesinde öğrencilerin sıklıkla başvurduğu kahve ve enerji içecekleri hakkında önemli uyarılarda bulunan Arş. Gör. Ekin Çevik, kafeinin bilinçsiz tüketiminin sınav performansını olumsuz etkileyebileceğini belirtti. YKS gibi önemli sınavlar öncesinde öğrencilerin uyanık kalmak ve odaklanmayı artırmak için kafeinli içeceklere yöneldiğini vurgulayan Çevik, bu içeceklerin gerçek enerji sağlamadığını, sadece yorgunluk hissini geçici olarak bastırdığını açıkladı.

Kafein: Kısa Süreli Uyanıklık ve Odaklanma

Dünya nüfusunun �'inden fazlasının kafein tükettiğini belirten Çevik, kafeinin adenozin kimyasalını bloke ederek yorgunluk hissini azalttığını ve kısa süreli uyanıklık sağladığını ifade etti. Ancak, "Kahve ve enerji içecekleri enerji sağlamaz, sadece yorgunluk hissini bastırır. Gerçek enerji, vücudun besinlerden aldığı yakıttır" diyerek önemli bir uyarıda bulundu. Kafeinin etkisinin 15-30 dakika içinde başladığını ve birkaç saat sürdüğünü de ekledi. Kafein tüketiminin faydalarının yanı sıra risklerini de vurgulayan Çevik, aşırı tüketimin olumsuz sonuçlarına dikkat çekti.

Enerji İçeceklerindeki Riskler: Taurin ve Yüksek Şeker

Enerji içeceklerinde bulunan taurinin sinir sistemini dengeleyici bir rol oynadığını, ancak yüksek dozlarda kaygı ve yorgunluğa yol açabileceğini belirten Çevik, bu içeceklerdeki yüksek şeker içeriğinin de ani kan şekeri düşüşüne (crash) neden olabileceğini vurguladı. Bu durumun yorgunluk, sinirlilik ve odaklanma kaybına yol açabileceğini belirten Çevik, "Bu çöküş, enerji içeceklerinde kafein ve şekerin birleşimiyle daha şiddetli hissedilir" dedi. Enerji içecekleri ve yüksek şekerli içeceklerin sınav performansı üzerindeki olumsuz etkilerine dikkat çekti.

Güvenli Kafein Tüketimi: Günlük 400 mg Sınırı

Yetişkinler için güvenli kafein tüketiminin günlük 400 mg (2-3 kupa filtre kahve) ile sınırlı olduğunu belirten Çevik, kalp rahatsızlığı, hipertansiyon veya anksiyete gibi sorunları olanlarda bu miktarın 100-200 mg'ye düşürülmesi gerektiğini söyledi. Sağlıklı bireyler için 200-300 mg kafeinin bilişsel işlevleri destekleyebileceğini, ancak enerji içeceklerindeki yüksek kafein ve şeker miktarının düzenli tüketiminin önerilmediğini vurguladı. Kafeinin sınavdan en az 1 saat önce, tok karnına alınmasının daha faydalı olacağını belirtti.

Aşırı Kafeinin Sınav Performansına Zararı

Aşırı kafein tüketiminin sınav sırasında çarpıntı, terleme, huzursuzluk ve kaygı gibi olumsuz etkilere yol açabileceğini belirten Çevik, enerji içeceklerinin bilinçsiz kullanımının odaklanmayı zorlaştırabileceğini ve uzun vadede uyku düzenini bozabileceğini, stres hormonlarını artırabileceğini ve öğrenme kalitesini düşürebileceğini ifade etti. Aşırı kafein tüketimi hakkında uyarılarda bulunan Çevik, özellikle çocuk ve gençlerde kafein ve taurinin kalp atış hızı ile kan basıncını artırabileceğini ve birçok ülkede enerji içeceklerinin küçük yaştakilere satışının kısıtlandığını belirtti. Öğrencileri sınav öncesi kafein tüketiminde bilinçli olmaya çağıran Çevik, sağlıklı beslenme ve yeterli uykunun bilişsel performans için daha etkili olduğunu hatırlattı.